De jaren zestig werden gedomineerd door twee aan elkaar tegengestelde bewegingen, die elkaar desondanks onvoorwaardelijk steunden, waaruit een intelligent mens de conclusie kan trekken dat het anti-intellectuele bewegingen waren.

De twee hoofdgroeperingen waren:
1. De Moralisten (overwegend marxistisch georiënteerd), en:
2. De Nihilisten (provo's, hippies, flowerpowergroeperingen en meer van dergelijke quasi-idealistische bewegingen).

De moralisten wilden de marxistische utopie 'concretiseren' (de droom waar maken - simpel uitgedrukt). De nihilisten wilden op hun eigen wijze lol maken in het leven, en sommigen maakten daarbij gebruik van Oosterse nep-goeroe's, die een beetje lol in het leven blijkbaar ook wel een aardig idee vonden.
Als anarchistisch schrijver ging en gaat mijn sympathie in de eerste plaats uit naar de loltrappers, de mensen die je een grote mate van individuele vrijheid gunnen en die je niet steeds lastig komen vallen met op doodgewone kwaadaardigheid berustend moralisme.
Maar omdat ik een serieuze anarchistische schrijver ben, bleef de band die ik met de PROVO-beweging onderhield een 'platonische' band - zo van: leuk om mee om te gaan, maar nooit van z'n leven zo eentje in je bed - want neuken kun je niet met die lui!
Neuken is de meest intense vorm van contact die er is - of beter gezegd - neuken hoort de meest intense vorm van contact te zijn - en daarom vind ik het erg belangrijk dat je in je beoordeling van menselijke relaties jezelf steeds de vraag blijft stellen: "Kan ik samen met zo iemand een toestand van orgasme bereiken?"
Roel van Duyn is een personage dat mij erotisch gezien volkomen koud laat. Ik durf zelfs zo ver te gaan te zeggen dat zelfs wanneer mijn geslachtsdeel zich in een toestand van geërecteerde opwinding bevindt, de binnenkomst van Roel van Duyn er onmiddellijk zorg voor draagt dat mijn opgewonden piemel zo heel ineens als een klein uitgeblust ouwemannenpenisje tussen mijn benen hangt.
Oranje Vrijstaat - noemt hij dat...

Ik was in de jaren zestig niet vrij. En dat komt omdat ik gedwongen was deel uit te maken van een studentengeneratie die helemaal niet in de ban van PROVO was, maar in de ban van Mao Tse Tung en Fidel Castro.
Castro en Provo zijn tegengestelde zaken. Castro's stalinistische opvattingen (waarbinnen de dictatuur van de partij centraal staat) domineerden de universiteiten en PROVO had daar helemaal niets te vertellen.
Maar omdat Roel van Duyn geen echte PROVO was, maar een personage dat de zwarte oogkleppen van de autoritaire mens verving door de witte oogkleppen van de zogenaamd vrije mens, daarom zag hij niet in wat voor een gruwelijke beweging de marxistische beweging in feite was, een beweging die op zo'n blinde wijze alles wat autoritair was te lijf wilde gaan, dat jonge autoritaire, maar wel zeer vrijheidslievende studenten - zoals ik er een was - in hun 'heerlijke nieuwe wereld' geen plaats konden vinden.
Als serieus, autoritair studentje vond ik dat gedoe rond het Amsterdamse Lieverdje helemaal niks en die witte kleren en witte fietsen waarmee provo's aan het dollen waren zag ik alleen maar als een teken van een dreigend om zich heen grijpende infantiliseringdrang, waarvan ook het blind-utopische denken van de jonge marxisten volgens mij een teken was.
Kortom: wanneer ik de naam Roel van Duym hoor, dan komen er geen dromen van heerlijke vrijheid en puberale ongedwongenheid in mijn hoofd bovendrijven, maar hele nare, donkere gedachten: over mijn Amsterdamse zolderkamertje en de koude winterdagen die ik daar eenzaam door moest brengen en de aangepastheid van de braven die de wilden ongestoord hun gang lieten gaan en de wilde vrijheidsdrang van witte-pakken-dragers, die in mijn zwarte coltruien en zwarte blazers geen teken van vrijheid en onafhankelijkheid konden zien.

Wit is nooit de kleur van het anarchisme geweest. Iedereen die iets afweet van anarchisme weet dat de anarchisten een zwarte vlag als hun symbool koesteren. Zwart is de kleur van de autoriteit, hetgeen wil zeggen dat anarchisme geen nihilistische protestbeweging is, maar een autoritaire beweging, die valse autoriteit wil vervangen door echte autoriteit.
De provo's verwierpen domweg elke vorm van autoritair denken, en dat was dan ook de reden dat ik met een grote boog om iedere gek die zich op een witte fiets in Amsterdam voortbewoog heen liep.
O, ik heb wat afgeleden in Amsterdam in de jaren zestig. Als autoritaire anarchist...
Gelukkig is PROVO dood, bestaat het marxisme niet meer, en zit Harry Mulisch op 2 februari 2002, tijdens het huwelijksfeest van Maxima en Willem-Alexander als eregast in de Nieuwe Kerk.
Zij zijn dood. Maar ik leef! En dat feit geeft mij grote voldoening. Daar kom ik eerlijk voor uit.

Ik leef. En van dat leven wil ik getuigen. O, als een zwarte, anarchistische vlinder vlieg ik boven de wereld, en overal kijken de mensen naar mij omhoog en zij vragen zichzelf af: "Wie is die mooie zwarte vlinder, daar hoog in de stralend blauwe lucht?" En dat ben ik!
Roel van Duyn moet niks hebben van zwarte vlinders. Daarom is hij in de pen gekropen en heeft hij de moeite genomen een groot tegen de monarchie gericht artikel te schrijven, dat in zijn geheel is geplaatst door de redactie van de Volkskrant, die van harte bereid is alle rotzooi te publiceren, mits de artikelen voor de volle honderd procent anti-anarchistisch zijn.
Roel van Duyn heeft het huwelijk van Beatrix en Claus meegemaakt als provo. "Wij bereidden", zo schrijft hij (VK, 30-1-2002), "ons voor met pamfletten, geruchten en door met een koffiemolentje calciumchloraat te vermalen in zilverpapier, om ons zo te voorzien van rookbommen".
De acties van Roel van Duyn waren niet gericht tegen Claus of Beatrix, hetgeen ik veel logischer zou hebben gevonden, want de kreet TRIX IS NIX heeft altijd sterke gevoelens van begrip en meegevoel in mij opgeroepen, maar tegen 'de monarchie'.
De kreet 'tegen de monarchie' zegt mij als anarchist helemaal niets. Het zal mij een zorg zijn of we in een republiek leven of in een monarchie. Waar het om gaat als anarchist is of een koning of een president aan het hoofd staat van een democratie of aan het hoofd van een dictatuur. Met andere woorden: dient de koning het volk of eist hij van het volk slaafse verering?
Een koning die het volk wil dienen is een democratische koning. Hij dient niet zijn eigen egoïstische verlangens, maar hij probeert het volk de idealen van de democratie bij te brengen - want dat is zijn taak als dienaar van een democratisch staatsbestel.
Koning zijn is een taak die niet zwaar hoeft te zijn - wanneer je er zelf voor kiest. Van Prins Claus is bekend dat hij altijd een tegenstander is geweest van de monarchie, zowel uit principiële redenen, maar ook omdat hij in feite te afstandelijk, te verlegen, te gereserveerd - of - simpeler uitgedrukt - te stijf voor het koningschap was.
Claus wilde geen koning zijn. Zijn droom was een stille ranch ergens in Zuid-Afrika, waar hij samen met zijn vrouw op een stille, rustige wijze zou kunnen genieten van een rustig, burgerlijk leventje.
Beatrix heeft dat kleinburgerlijke verlangen nooit goed aangevoeld (toch te veel oranjegevoel waarschijnlijk), waaruit je moet concluderen dat er met de huwelijksrelatie Beatrix-Claus iets mis was. Met de monarchie is in feite niets mis - mits je mensen vindt die er lol aan kunnen beleven en er ook lol aan mogen beleven.
Maxima is een geboren koningin, maar wanneer ze een tweede Claus moet worden dan wordt ze een dode koningin.
Beatrix en Claus waren in feite grote missers. Ze hebben de tijd uitgezeten en daar is alles mee gezegd. Een leuke tijd is het niet geweest. Maar het moest. En daarmee uit. Want we leven in het NU.

Roel van Duyn wilde dertig jaar geleden protesteren tegen het 'hier en nu'. Daarom klinkt zijn uit het verleden overgenomen protest tegen de monarchie erg oubollig en ouderwets. We leven niet meer in de jaren zestig. We leven - zoals gezegd - in het NU.
Wie in het NU leeft moet aan komen dragen met gedachten, voorstellen en beelden die in het NU passen. En wanneer we terugblikken op de provobeweging dan kunnen we eigenlijk maar een gedachte uit dat tamelijk infantiele witte-pakken-museum overnemen, namelijk het idee van de Oranje Vrijstaat.
Het Nederlandse Vorstenhuis dient vrijheid uit te dragen. Dat idee bestond in de jaren vijftig en zestig onder Juliana wel. Toen zongen we 'Holland Vrij, Holland Blij', maar die gedachte is onder Beatrix volledig verdwenen. Holland was niet vrij en Holland was niet blij. Holland deed maar wat, Claus voelde zich een gevangene, en vrije, anarchistische geesten hadden in die zogenaamd vrije wereld niets te vertellen.
De monarchie afschaffen kan je weliswaar een republiek brengen, maar geen geestelijke vrijheid, want geestelijke vrijheid heeft vrijheidssymbolen nodig en dat is nu juist de enige zinvolle functie van het koningschap: Drager zijn van de symbolen van onze vrijheid.
Beatrix en Claus hebben dat nooit gekund omdat hun levensopvattingen teveel van elkaar verschilden. Beatrix wilde koningin zijn. Claus wilde geen koning zijn. Die tegenstelling heeft op een indirecte wijze heel het geestelijke leven beheerst. Geen eenheid. Afgedwongen eenheid. Tegenstellingen verdoezelen en verbergen onder het masker van de schone schijn.
Wat we van Maxima en Willem-Alexander mogen eisen is dat ze een eenheid vormen, dat ze samen het koningschap uitdragen. Wanneer de een wel wil en de ander niet is er iets mis.
Willem-Alexander heeft een slechte start gemaakt met de keuze voor een exclusief hervormde huwelijksdienst. Het kiezen voor een hervormde dienst is geen uiting van overgave aan de ander.
In de overgave aan de ander worden tegenstellingen opgeheven. Je haalt uit de twee godsdiensten de mooiste verworvenheden en uit die mengeling van godsdiensten bouw je een eigen eredienst op. Dat is de Oranje Vrijstaat en daar zou Roel van Duyn als ex-provo (nu) naar moeten streven.
De tegenstelling Monarchie Republiek is in onze moderne democratie een schijntegenstelling. De monarchie is franje, zoals de oranje wimpel aan onze nationale driekleur.
Als ex-provo moet je bewondering hebben voor franje. Want franje is antiautoritair, antikapitalistisch, anticommunistisch, en ga zomaar door...
Franje is versiering, en daarom mag een Oranjevorst nooit een saaie, stijve calvinist zijn. hetgeen een boodschap is die Willem-Alexander tot nadenken zou moeten stemmen.

Zwolle, 30 januari 2002