Deelvraag 3
  1. Nozems
  2. Pleiners en Dijkers
  3. Provo's
  4. Hippies

Op welke manier verschilde de Nederlandse jongerencultuur van de Amerikaanse? En welke jongerengroeperingen waren er allemaal in de jaren zestig?

Pleiners en Dijkers
Rond 1960 vormde zich op het Leidseplein de 'culturele variant' van deze nozems, de 'pleiners' geheten. Ze kozen cafe Reijnders als haar voornaamste trefpunt. Reclame, fotografie, mode, kunst en ook bijvoorbeeld journalistiek boden deze jongeren goede mogelijkheden om zich zelf te ontplooien. Nog jongere mensen (waar je misschien nog beter van kinderen kan spreken), die praktisch allemaal nog op de middelbare school zaten verzamelde zich in de poffertjeskraam op de hoek van de Weteringschans en de Vijzelgracht. Amsterdam werd wederom opgeschrikt toen de politie bekendmaakte dat de Leidsepleinjeugd, maar vooral de 'poffertjeskraamgroep' een enorm aantal winkeldiefstallen had gepleegd. Het was het begin van de welvaartsmaatschappij. De jongeren wilden meer dan dat ze geld hadden, en de ouders konden steeds maar het zakgeld verhogen. Die verhoging liep sterk achter op de behoeftes van de jongeren wat zoals verwacht natuurlijk nogal eens tot conflicten leidde. Verder was er de behoefte aan een 'kick', vaak werd het geld dan ook besteed aan geestverruimende middelen, die erg ‘in’ waren op dat moment: marihuana en het geheimzinnige LSD. Inderdaad, dat spulletje waar ook die vier jongens uit Liverpool mee experimenteerden. Dat er ook geld besteed werd aan brommers, blijkt wel uit de foto hiernaast. Je ziet er de pont over het IJ, begin jaren '60. 004

De jongeren die de Nieuwendijk als voornaamste trefpunt hadden, werden nu de 'dijkers' genoemd. De overkoepelende naam zoals de gewone burger en de kranten deze beide groepen noemden, bleef 'nozem'. Zwart-wit gezien, waren dit de verschillen tussen deze groepen: de pleiners waren artistiek (of probeerden dat te zijn), hielden van filosoferen en over kunst praten. Ze waren redelijk goed opgeleid, stelden zichzelf graag buiten de maatschappij en waren anti-autoriteit. Ze droegen vaak 'bordeelsluipers' (dat zijn suede schoenen), luisterden naar jazz, later ook beatmuziek. Ze reden bij voorkeur op een Puch (of Tomos), deze brommer wordt den nu vaak nog steeds gezien als hét symbool van de vrijgevochten jaren '60 jeugd.
De dijkers hielden van rock 'n' roll muziek, hadden vetkuiven, droegen puntschoenen, witte t-shirts en al dan niet een colbert of leren jasje. Ze waren wat lager geschoold dan de pleiners. Ze reden vooral op opgevoerde 'buikschuivers' van allerlei verschillende fabrikanten, zoals DKW, Royal Nord, Eysink, Kreidler, en Zundapp. Een overeenkomst met de pleiners was hun hekel aan (geuniformeerd) gezag. Het was vooral deze groep, die rond 1960 de problemen op de Dam veroorzaakte.
Al met al baarde deze 'nozems' de samenleving zorgen. Waar moest het naar toe met het 'keurige' en gezagsgetrouwe Nederland? Er vonden diverse studies plaats.

Halverwege de jaren '60 vervaagde langzaam de tegenstelling. Pleiners en dijkers vonden elkaar in een algemene vorm van rebellie. Er was geen behoefte meer om op elkaar te meppen of zelfs te schelden. Gezamelijk werden beat concerten bezocht. Een bekende uitgaansgelegenheid was de dancing 'Las Vegas' op de Korte Nieuwendijk. Hier speelden de Outsiders en Short 66 geregeld.

Het Damrak
Wally Tax (zanger van de Outsiders) zegt over deze periode in de Panorama van 18 februari 1967 het volgende: "Wij wilden nergens bijhoren, we dachten allemaal hetzelfde, over alle mogelijke dingen. Wij waren allemaal wat men noemde: pleinjeugd. Goed bekent met het Leidseplein en omstreken. En langharig. Ook toen al. Waarom? Gewoon omdat we dat fijn vonden. Je moet toch de aandacht trekken? Je had toen de pleiners en de dijkers, de lui van de Nieuwendijk. Dat was water en vuur. Nou is dat allemaal afgestapt, door elkaar gelopen. Nou kan je praten over pleikers en dijners, en het stelt niks meer voor". Het was duidelijk, de strijd was beslecht en onbeslist geeindigd. Op de foto zie je het Damrak in '65. Puchjes, Tomossen en buikschuivers staan gebroedelijk naast elkaar. Een nieuwe jongerenbeweging zou zich doen gelden: de Provo's. Deze kwam deels voort uit de pleiners en zou nog jaren, o.a. met 'happenings', tegen de heilige huisjes in Nederland schoppen, alvorens dood te bloeden. Het duurde tot de kraak -en punktijd, tot er weer een opleving van tegendraads jongerenprotest kwam.

Volgende onderwerp > >


Bron url

Meer info ?Mailme.. 
Ga naar Homepage WebAuteur Alex Mulder
Uiteraard zijn deze frames nog onder constructie, dus kom gerust nog eens terug.
No electrons are harmed in the production of this web site.

Aantal site-hits : Ga naar Easycounter-site. sinds 8-01-2008